Tiroit bezinin kana az hormon vermesi durumudur. Tiroid hormon yetersizliği sonucu vücudumuzun tüm metabolik olaylarında yaygın yavaşlama vardır. Hastalarda ayrıca ruhsal çöküntü, unutkanlık, hareketlerde yavaşlama ve uykusuzluk görülür. Hamilelik döneminde tedavi edilmeyen tiroid yetmezliği bebeklerde zeka geriliğine neden olabilmektedir.

Hipotiroidizm, toplumda %5 oranında bulunur. Bunun çoğunluğunu başlangıç halinde veya hafif derecede tiroid bezi yetmezliği şeklindedir. Tiroid yetmezliği kadınlarda daha sık görülür ve yaşın artmasıyla sıklığı çok artar. Erişkinlerde vücut metabolizmasında yavaşlamaya neden olan tiroid yetmezliği tedavi edilmediğinde kalp ve damar hastalıklarına neden olabilir.

Kadınlarda daha sık görülür ve 4 şekli olup bunlar;
 - Primer hipotiroidi: En sık görülendir. Hastalık tiroit bezindedir. 
- Sekonder hipotiroidi: Nadir olup, hastalık hipofiz bezindedir. 
- Tersiyer hipotiroidi: hastalık tadır. 
- Sebebi belli olmayan (idiyopatik) hipotiroidi.
 
Primer hipotiroidinin sebepleri nelerdir?
1. Tiroit dokusunun harabiyeti.
a. Kronik otoimmun tiroiditler (Hashimoto tiroiditi) 
b. Radyoaktif iyot tedavisi 
c. Tiroit ameliyatları 
d. Doğuştan tiroit bezinin olmaması

2. Tiroit hormon yapımındaki bozukluklar 
a. İyot eksikliği 
b. Tiroit hormon yapımını bozan ilaçların 

Nedenler arasında en yaygını iyot yetersizliğine bağlı olarak gelişendir.
İyot yetersizliği olmayan bölgelerde ise en sık neden kronik otoimmun tiroiditlerdir
(Hashimoto hastalığı).

Klinik olarak kaç türlü hipotiroidi mevcuttur?
Klinik olarak 2 türlü hipotiroidi mevcuttur: 
1. Aşikar hipotiroidi: Klinik belirtiler çok belirgindir. T3 ve T4 düşük TSH oldukça yüksektir 
2. Subklinik hipotiroidi: Klinik belirti yoktur. T4 ve T3 normal, TSH hafifçe yükselmiştir.

Tiroid yetmezliğine katkıda bulunan beslenme bozuklukları nelerdir?
v Gıdalarla ve içilen suyla çok az iyot alınması
v Sessiz tiroid hastalığı varken aşırı iyotlu tuz yemek
v Yağ asit eksikliği ve protein yetersizliği
v Flor ve kloru fazla su içmek
v Karbonhidratlı gıdalarla çok beslenmek
v İyot eksikliği olan kişilerin fazla soya fasulyesi veya soya yağı tüketmeleri
v Sigara içmek
v Manganez, selenyum, çinko eksikliği
v Kadmiyum zehirlenmesi

Tiroid bezi yetmezliği gelişme olasılığı yüksek olan veya risk altındaki kişiler nelerdir?
v Ailesinde tiroid hastalığı olanlar: Ailesinde Hashimoto ve Graves hastalığı olanlarda. 
v Kadınlar: Kadınlarda erkeklere göre 8-10 kat daha fazla görülür. 
v 50 yaş üstü tüm kadınlar: Hipotiroidizm her yaşta ortaya çıkabilir, ancak yaş artıkça risk artar.
v Önceden tiroid hastalığı veya ameliyatı geçirenler: 
v Guatrı olanlar: Guatrı olanlarda Hashimoto hastalığı veya tiroid iltihabı önceden mevcut olabilir ve bu nedenle tiroid yetmezliği bulunabilir.
v Şeker hastalığı olanlar: Şeker hastalarının %10’unda Hashimoto hastalığı ve buna bağlı hipotiroidi gelişir. Doğum yapan şeker hastalarının %25’inde tiroid bezi iltihabı ve buna bağlı tiroid yetmezliği ortaya çıkar.
v Otoimmün hastalıkları (Addison hastalığı, alopesi, vitiligo ve tip 1 şeker hastalığı) olan kişiler.
v Demans veya depresyonu olanlar: 
v Lityum ve amiodaron ilacı kullananlar: 
v Kolesterolü yüksek olanlar: Hipotiroidisi bulunan hastalarda kan kolesterolü yükselir. Bu nedenle kolesterolü yüksek kişilerde tiroid hormon tetkiki yapılması gerekir.
v Gebe kalamayan kadınlar: Çocuk istediği halde gebe kalamayan kadınlarda tiroid yetmezliği olabilir. 
v Glokom ve algılama bozukluğu olan yaşlılar: 
v Kan sodyumu düşük olanlarda: 
v Kansızlığı olanlar:
v Kreatin fosfokinaz ve laktat dehidrogenaz enzimi yüksek olanlar.
v Prolaktin hormonu yüksek olanlar
v Down sendromu veya Turner sendromu adı verilen doğumsal genetik hastalığı olanlar.

Hipotiroidi geçici olabilir mi?
Hipotiroidiler geçici ve kalıcı olabilir. Geçici hipotiroidilerin nedenleri arsında; subakut tiroidit, postpartum tiroidit, ağrısız veya sessiz tiroidit ve bazı ilaçların (lityum, amiodaron, propycil ve thyramazol gibi antitiroit ilaçlar) kullanılmasıdır. Bu hipotiroidiler 1-2 ay sürdükten sonra sonra geçer. 
Diğer nedenlerle meydana gelen hipotiroidiler ise kalıcı yani ömür boyu devam eden ve tedavi gerektiren hipotiroidilerdir. Bunların sebepleri ise; Hashimoto tiroiditi, radyoaktif iyot tedavisi, cerrahi olarak fazla miktarda tiroit dokusunun çıkartılması, doğumsal bozukluklardır. Bunlar arasında Hashimoto tiroiditi, radyoaktif iyot tedavisi ve cerrahi tedavi en sık görülenlerdir.

Hipotiroidi bulgu ve belirtileri nelerdir
Hipotiroidide görülen belirtiler çoktur. Bulgu ve belirtiler hastalığın şiddeti ile uyumludur. Bu belirtilerin bazıları diğer bazı hastalıklarda da görülebilir. Hipotiroidi tanısı doktorlar tarafından testler yapılarak konmalıdır. Hipotiroidide şikayet ve belirtiler.

v  Yorgunluk hissi, uyku hali
v  Konsantrasyon bozukluğu, depresyon
v  Ciltte kuruluk
v  Saç dökülmesi, kuru ve kırık saçlar
v  Kabızlık
v  Kilo alma, kilo vermede zorluk
v  Göz kapaklarında şişme
v  Terlemede azalma
v  Üşüme
v  İştah azalması
v  Eklem ağrısı, ellerde uyuşma hissi
v  Hareketlerde azalma
v  Konuşmada yavaşlama, boğuk ses
v  Nabız sayısında düşme
v  Bacaklarda şişme
v  Reflekslerde azalma
v  Tırnaklarda kolay kırılma
v  Kas krampları
v  Tansiyon yüksekliği
v  Kolesterol seviyesinde yükselme
v  Adet düzensizliği, düşük yapma, kısırlık

Hipotiroidide en sık görülen bulgular yorgunluk, halsizlik, aşırı uykuya meyil, saç dökülmesi ve üşüme hissidir. Bazen hasta hafıza kaybının farkına varmayabilir, arkadaşları tarafından bu yüzden uyarılabilir. Orta derecede kilo alma olur ve zayıflamakta güçlük çekilebilir. Hipotiroidiye bağlı saç kaybı tedaviden sonra durur ve saçlar yeniden çıkar. Hipotiroidide görülen adet bozuklukları ve kısırlık çok sık görülmez. Hipotiroidi prolaktin yükselmesine neden olarak memelerden süt gelmesine neden olabilir. 
Hipotiroidi bulguları yaşlılıkta daha sık gelişir. Çok kısa zamanda gelişen hipotiroidi vakalarında semptomlar daha belirgindir. Yavaş gelişen hipotiroidide belirtiler ve şikayetler daha azdır. 
Yukarıda belirtilen bulgular hastalığın şiddetine göre değişir. Hafif vakalarda bulgularının çok azı görülürken, ağır vakalarda bulguların çoğu mevcuttur. Subklinik vakalarda ise bulguların bazıları görülebilir.

Tanı hangi laboratuar testleri ile konur?
Hipotiroidi vakarlında tiroit fonksiyonları dışında başka laboratuar testleri de bozulabilir. Hastalarda kansızlık görülebilir. Hastalarda karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST, LDH ve alkali fosfataz ), prolaktin ve kas enzimleri yükselmiş olabilir. Kolesterol seviyesi yüksek olan hastalarda tiroit fonksiyon testleri yaptırılıp hipotiroidi araştırılmalıdır. Bu vakalarda tedaviden sonra kolesterol seviyesi normale döner.

Tanıda kullanılan testler nelerdir?
Hipotiroidi tanısında ilk yapılacak test TSH olmalıdır. Eğer TSH da bir bozukluk olursa serbest T4 ve T3 ölçülmelidir. Hastalarda serbest T4 düşük, TSH yüksek ise hipotirodi tanısı konur. Bazı hastalarda TSH yüksekliği ile birlikte normal serbest T4 bulunabilir ki, bu duruma subklinik hipotiroidi denir. 
Hipotiroidide bazı otoantikorlara (anti-Tg ve anti-TPO) bakılır. Bu antikorlar, Hashimoto tiroiditinde yüksek olarak bulunur ki, bu durum hipotiroidinin kalıcı olduğunu gösterir. 

Nasıl tedavi edilir? 
Kalıcı hipotiroidi tanısı konduktan sonra hasta ömür boyu tiroid hormon tedavi kullanacaktır. Bu tedavi eksik olanı yerine koyma tedavisidir. Hipotiroidi çok yavaş ve sinsi gelişen bir hastalık olduğundan, hastanın tedaviye cevap vermesi de yavaş olacaktır. Hastanın normal duruma gelmesi yaklaşık bir 2 ayı veya daha uzun bir zamanı alabilir. Dolayısıyla hastanın hormonları normal oluncaya kadar 2-3 aylık aralarla doktor tarafından doz ayarlanması için görülmesi gerekir.  

Yaşlı ve koroner hastası olanlarda tedavi daha dikkatli yapılmalıdır. Verilecek olan levotiroksin adlı hormon koroner kalp hastalığı belirtilerini arttıracağından, öncelikle koroner kalp hastalığının tedavi edilmesi gerekir. Unutkanlık nedeni ile birçok yaşlı hasta tedaviyi aksatabilir.

İyileşme ne zaman başlar?
İlaç tedavisine başladıktan 2 hafta sonra şikayetler düzelmeye başlar. Şiddetli şikayetleri olanlarda tam düzelme birkaç ayı bulur. Bunun nedeni dokuların tiroid hormonu ile doymasının zaman almasıdır. 

İlaç ne kadar süre kullanılır?
Hipotiroidizm ömür boyu tedavi gerektiren bir hastalık olduğundan, ilaç tedavisi ömür boyu sürer.

Tiroit hormon ilacı kullanan hastaların dikkat edeceği hususlar nelerdir?
1. İlacınızı doktorunuzun önerdiği dozda alınız. 
2. Doktorunuzun haberi olmadan ilacı kesmeyin. Bu ilaçları ömür boyu alacağınızı unutmayınız.
3. İlacı sabahleyin aç karnına alınız. Aç karına alınınca midenizde rahatsızlık oluyorsa tok karna alınız. 
    Devamlı tok karına alınmasında doz arttırmak gerekebilir. Bunu doktorunuza söyleyiniz. 
4. ilaçla birlikte kalsiyum, demir ilacı, soya ürünleri, mide ilaçları, demir içeren ilaçları almayın. 
5. Şikayetler düzelince hastalık geçti sanmayın. İlacı keser-azaltırsanız şikayetleriniz tekrar başlar. 
6. İlacı kullanmaya başladıktan sonra çarpıntı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, nefes darlığı, ayak 
    krampları, baş ağrısı ve sinirlilik oluyorsa doktorunuza haber verin. İlaç dozu fazla olabilir. 
7. Gebelikte ilacın dozunu arttırmak gerekebilir.
8. Ameliyat olacaksanız doktorunuza haber veriniz. Ameliyat öncesi hormonların normal olması gerekir. 
9. İlacı başladıktan sonraki ilk aylarda saç dökülmesi hafif artabilir. Bu geçici bir durumdur.